Ο Κλασικός Αναγνώστης

Ο Κλασικός Αναγνώστης, είναι πρόγραμμα που εμφανίζει αρχαία κλασικά κείμενα, παρουσιάζοντας τα πρωτότυπα μαζί με μεταφράσεις-τους σε διάφορες γλώσσες (βλ. εικόνα, δεξιά).

Κάνετε καταβίβαση του προγράμματος από αυτή τη σελίδα· επίσης βρείτε πληροφορίες για τις δυνατότητές του.

Καταβιβάζοντας το πρόγραμμα στον υπολογιστή-σας μπορείτε να το τρέξετε μία φορά για να δείτε τις δυνατότητές του. Αν το τρέξετε για 2η φορά, θα σας ζητήσει να το δηλώσετε, το οποίο γίνεται στέλνοντάς μας την «ταυτότητα εγκατάστασης» (έναν αριθμό που παράγει το πρόγραμμα). Κατόπιν θα σας στείλουμε τον αριθμό-κλειδί που ξεκλειδώνει τον Κλασικό Αναγνώστη για χρήση στον υπολογιστή που τον εγκαταστήσατε.

Ο Κλασικός Αναγνώστης διατίθεται δωρεάν. Συντηρείται από εθελοντικές συνεισφορές, που μπορεί να είναι €5, €10,  €15, ή ότι άλλο νομίζετε πως αξίζει. Δοκιμάστε το πρόγραμμα!

Σημείωση: Αν έχετε ήδη καταβιβάσει και εγκαταστήσει τον Κλασικό Αναγνώστη, και θέλετε να κάνετε μια δωρεάν αναβάθμιση σε οτιδήποτε καινούργιο υπάρχει, τότε επισκεφθείτε αυτήν τη σελίδα, που θα σας οδηγήσει στο να βρείτε ποια έκδοση έχετε τώρα, και τί ακριβώς θα χρειαστείτε να καταβιβάσετε για να κάνετε τη δωρεάν αναβάθμιση.

Αλλιώς, αν έρχεστε για 1^η φορά και θέλετε το πλήρες πακέτο με την τελευταία έκδοση, καταβιβάστε-το από το παρακάτω πλήκτρο.

Σημείωση: Εγγυώμαστε την ανυπαρξία ιών στο λογισμικό-μας εφόσον το καταβιβάσατε από την παρούσα σελίδα. Δεν φέρουμε καμία ευθύνη για τυχόν αντίγραφα που προμηθευτήκατε από άλλες πηγές.
 

Προσοχή: αφού εγκατασταθεί το πρόγραμμα, μπορείτε να το δοκιμάσετε αδήλωτο μόνο μία φορά, ώστε να ελέγξετε τις δυνατότητές του.

Το πρόγραμμα θα σας επιτρέψει να το εξετάσετε για όση ώρα θέλετε, χωρίς περιορισμό, μέχρι να το κλείσετε. Όταν όμως το κλείσετε και το εκτελέσετε αργότερα για δεύτερη φορά, θα σας ζητήσει να το δηλώσετε, δίνοντάς σας οδηγίες. Η πολιτική της μιας μόνο αδήλωτης εκτέλεσης κρίνεται απαραίτητη για να αποφευχθεί η χωρίς όριο χρήση της έκδοσης χωρίς δήλωση, ώστε να αντιμετωπιστεί η πειρατεία λογισμικού. Ελπίζουμε στην κατανόησή σας.

Κείμενα που υπάρχουν στον Κλασικό Αναγνώστη, μέχρι και την τρέχουσα έκδοση (3.2)

Τα παρακάτω κείμενα είναι διαθέσιμα μέχρι στιγμής (έκδ. 3.2) στο πρόγραμμα, μαζί με τις εξής μεταφράσεις-τους:

Λειτουργίες του Κλασικού Αναγνώστη

1. Λειτουργία “Βρες λέξη”
2. Λειτουργία “Ποια λέξη είναι αυτή”
3. Λειτουργία “Επιλογή τμήματος κειμένου”
4. Λειτουργία “Εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες”
5. Λειτουργία “Γεωγραφικός προσανατολισμός”
6. Λειτουργία “Ένθετα σχόλια”

Κάνοντας κλικ στους παραπάνω συνδέσμους μεταφέρεστε στη περιγραφή της αντίστοιχης λειτουργίας, παρακάτω.

Ο διάλογος “Εύρεση λέξης” φαίνεται αριστερά. (Αυτό είναι μόνο μια εικόνα· για να πειραματιστείτε με τον πραγματικό διάλογο πατήστε το εικονίδιο Εύρεσης: στο κύριο παράθυρο του Κλασικού Αναγνώστη.)

Όπως βλέπετε, τα πλήκτρα εισαγωγής αρχαίων ελληνικών πνευμάτων, τόνων, κλπ. παρουσιάζονται φωτεινά. Περιλαμβάνονται τα παρακάτω:

• ΄ (πλήκτρα / ή ; ): η οξεία
• ` (πλήκτρα \ ή ` ): η βαρεία
• ^~ (πλήκτρα =, ^, ή ~): η περισπωμένη
• ’ (πλήκτρο ] ): η ψιλή
• ‘ (πλήκτρο [ ): η δασεία
• _ι (πλήκτρο q): η υπογεγραμμένη
• ¨ (πλήκτρο : ): τα διαλυτικά

Για να τα τοποθετήσετε αυτά πάνω ή κάτω απ’ το γράμμα, πατήστε το αντίστοιχο πλήκτρο πριν απ’ το γράμμα (αυτό όμως εξαρτάται από την κατάσταση της επιλογής [Τόνοι-πνεύματα] κάτω απ’ το πληκτρολόγιο, βλ. παρακάτω) και πατήστε το γράμμα.

Επίσης υπάρχει ξεχωριστή ομάδα πλήκτρων για τα στίγμα (Ϛ), κόππα (Ϟ), σαμπί (Ϡ), αριθμητικό τόνο (΄), και για μετατροπές (βλ. κατωτέρω).

Οι επιλογές στο άνω μέρος του διαλόγου καθορίζουν τις παραμέτρους του ψαξίματος, και είναι οι εξής:

• [Ψάξε το κλασικό κείμενο]: Το πληκτρολόγιο αλλάζει όψη αν η επιλογή αυτή έχει απο-επιλεγεί. Σ’ αυτήν την περίπτωση ψάχνεται το κείμενο στη δεξιά σελίδα του βιβλίου, οπότε η όψη του πληκτρολογίου εξαρτάται από τη γλώσσα της μετάφρασης. Επίσης όλο το παράθυρο διαλόγου μεταφέρεται αριστερά ή δεξιά, έτσι ώστε να μην καλύπτει το κείμενο που προτίθεστε να ψάξετε.
• [Ψάξε απ’ την πρώτη σειρά], για ψάξιμο από την πρώτη γραμμή του κειμένου αν η παράμετρος αυτή έχει επιλεγεί, ή από τη γραμμή που φαίνεται στην κορυφή της σελίδας και κάτω, αν έχει απο-επιλεγεί.
• [Ψάξε σ’ ολόκληρο το έργο], με το οποίο μπορείτε να ψάξετε όχι μόνο στο κεφάλαιο που βλέπετε, αλλά σε όλα τα κεφάλαια. Π.χ. μπορεί να βρίσκεστε στη 18η Ραψωδία της Οδύσσειας και να θέλετε να ψάξετε ολόκληρη την Οδύσσεια χωρίς ν’ αλλάξετε Ραψωδία.
• [Ψάξε προς τα πίσω], για ψάξιμο που ξεκινάει από το τέλος του “εύρους ψαξίματος” (είτε αυτό είναι το τρέχον κεφάλαιο, είτε ολόκληρο το έργο) και προχωράει ανάποδα (προς τα πίσω).
• [Διάκριση πεζών - κεφαλαίων], για ψάξιμο που παίρνει υπόψη-του το αν πληκτρολογήσατε πεζά ή κεφαλαία γράμματα
• [Διάκριση τόνων & πνευμάτων], που όταν έχει επιλεγεί βρίσκει μόνο εκείνες τις εμφανίσεις της λέξης που ταιριάζουν με τους τόνους και πνεύματα που εισαγάγατε, αλλιώς τόνοι και πνεύματα αγνοούνται.
• [Λέξη που ν’ αρχίζει έτσι] και [Λέξη που να τελειώνει έτσι]: όταν είναι καί οι δύο επιλογές επιλεγμένες, βρίσκετε τα σημεία όπου εμφανίζεται μόνον ολόκληρη η λέξη.

Επίσης υπάρχει ένα ζεύγος επιλογών κάτω απ’ το πληκτρολόγιο: [Τόνοι-πνεύματα: o πριν το γράμμα o μετά το γράμμα]. Μερικοί αναγνώστες είναι συνηθισμένοι να πατούν τον τόνο, πνεύμα, κλπ., είτε πριν, είτε μετά από το γράμμα στο οποίο ανήκουν. Αυτή η παράμετρος προσαρμόζει τη συμπεριφορά του πληκτρολογίου στην προτίμηση του αναγνώστη.

Με την ομάδα (στήλη) αριθμητικών πλήκτρων, δεξιά του κυρίως πληκτρολογίου, μπορεί να γίνει εισαγωγή αριθμών, π.χ. κϚ΄, οπότε βρίσκοντας τον αριθμό αυτό μεταφέρεστε στην αντίστοιχη θέση του κειμένου (π.χ. στο κεφάλαιο κϚ΄ του κατά Ματθ. ευαγγελίου, ή στην παράγραφο κϚ΄ του τρέχοντος βιβλίου του Ηροδότου, κλπ). Ακόμη πιο εύκολα μεταφέρεστε στην αριθμημένη παράγραφο εάν γράψετε τον αριθμό με αραβικά ψηφία (π.χ., 26), και πατήσετε το πλήκτρο μετατροπής , οπότε ο αριθμός μετατρέπεται αυτόματα σε ελληνική γραφή (π.χ., κϚ΄).

Η εύρεση φυσικά ξεκινάει πατώντας είτε [Enter] στο πληκτρολόγιο του υπολογιστή, είτε το πλήκτρο με το εικονίδιο στην κάτω σειρά πλήκτρων του διαλόγου. Αντίθετα, πατώντας το πλήκτρο με το εικονίδιο βρίσκεται ο συνολικός αριθμός των εμφανίσεων (εντός του καθορισμένου “εύρους ψαξίματος”), ο οποίος και ανακοινώνεται.

Υπάρχει ένα επιπλέον εικονίδιο στην άνω-δεξιά γωνία του Κλασικού Αναγνώστη: το (ίδιο με το πλήκτρο εύρεσης, αλλά σε μπλε χρώμα και με ένα μικρό σταυρό πάνω-δεξιά). Επιτρέπει στον αναγνώστη να βρει τις επόμενες εμφανίσεις της προς ανεύρεση λέξης. Αυτό το εικονίδιο γίνεται ενεργό μόνο όταν η εύρεση έχει επιτύχει τουλάχιστον μια φορά.

Μπορείτε επίσης μέσα στο διάλογο αναζήτησης να κάνετε επικόλληση κειμένου που έχετε αντιγράψει είτε από την αριστερή σελίδα του αρχαίου κειμένου, είτε από άλλο κείμενο, εκτός Κλασικού Αναγνώστη. Στην τελευταία περίπτωση το κείμενο πρέπει να είναι σε μορφή Unicode. (Σε τέτοια μορφή έρχεται κείμενο που κάνετε αντιγραφή π.χ. από Word, από Notepad, και από τα περισσότερα άλλα προγράμματα Windows.) Η επικόλληση γίνεται πατώντας το Ctrl-V, ή το Shift-Ins.

Μελετώντας αρχαία κείμενα, συχνά αναρωτιέται κανείς ποιον τύπο λέξης έχει συναντήσει. Σε μια γλώσσα όπως τα αρχαία ελληνικά, που είναι εξαιρετικά πλούσια σε κλιτική μορφολογία, η εντόπιση της ρίζας μιας λέξης δεν είναι πάντοτε κάτι το τετριμμένο.

Ο Κλασικός Αναγνώστης διαθέτει ένα λεξιλόγιο με χιλιάδες λήμματα (7.500 έως την έκδοση 3.1). Κάθε λήμμα είναι υπογραμμισμένο με θαλασσί διακεκομμένη γραμμή. Όταν ο δρομέας περνάει πάνω από τέτοιες λέξεις, αναφύεται μία θαλασσί “φυσαλίδα” που δίνει γραμματικές πληροφορίες.

Στο παράδειγμα για τη λέξη “βάλον”, η φυσαλίδα πληροφοριών δίνει τη νεοελληνική μετάφραση, και πληροφορεί οτι αυτό είναι ρήμα 3^ου πληθυντ. οριστικής αορίστου β΄. Δίνει επίσης το 1^ο ενικό του ίδιου χρόνου (ἔβαλον) κ΄ τον αρχικό τύπο του ρήματος (ενεστώς: βάλλω). Αν πρόκειται π.χ. για 2^ο πληθυντικό ευκτικής αορίστου μέσης φωνής, η φυσαλίδα θα “ξετυλίξει” τον τύπο προς τα πίσω, δείχνοντας το 1^ο ενικό της ίδιας ευκτικής, το 1^ο ενικό οριστικής αορίστου, το 1^ο ενικό οριστικής ενεστώτα μέσης φωνής, και τέλος το 1^ο ενικό ενεστώτα ενεργητικής φωνής, αν υπάρχει.

Μεταφέρετε το δρομέα πάνω στα εικονίδια της φυσαλίδας και όπου μπορείτε να κάνετε κλικ για να δείτε τις ιστοσελίδες που ανοίγουν με το καθένα (θα ανοίξουν σε ξεχωριστό παράθυρο).

Η εικόνα στ’ αριστερά δείχνει ένα τμήμα του αρχαίου κειμένου επιλεγμένο στον Κλασικό Αναγνώστη. Αυτό επιτυγχάνεται με το συνήθη τρόπο: κάνοντας κλικ στην αρχή του προς επιλογή τμήματος, και μετά σύροντας το δρομέα μέχρι το τέλος της επιλογής. Αφού επιλέξετε μέρος του κειμένου, μπορείτε:

1. Να πατήσετε Ctrl-C ή Ctrl-Ins για να κάνετε αντιγραφή του επιλεγμένου κειμένου.

2. Να κάνετε δεξί κλικ πάνω στην επιλογή, οπότε θα πάρετε ένα pop-up menu που σας ζητά αν θέλετε αντιγραφή ή ψάξιμο της επιλογής.

Επίσης σημειώστε: με διπλό αριστερό κλικ πάνω σε μία λέξη, επιλέγεται η λέξη.

Σημείωση: για λόγους αποφυγής αντίστροφης προσομοίωσης (reverse engineering) του λογισμικού, η επιλογή δεν “κυλίεται” (δεν κάνει scroll) αν σύρετε το δρομέα κάτω από το κείμενο. Αντιγραφή-επικόλληση μπορείτε να κάνετε μόνο σελίδα-ανά-σελίδα.

Μερικές από τις υπογραμμισμένες λέξεις ακολουθούνται από ένα κόκκινο αστεράκι. Όταν ο δρομέας πλησιάσει στο αστεράκι (όπως αυτό μετά τη λέξη “Ἡροδότου”), τότε ο δρομέας παίρνει την παρακάτω μορφή:

όπως φαίνεται στην εικόνα, αριστερά. Κάνοντας κλικ στο αστεράκι με το δρομέα αυτόν, ο αναγνώστης μεταφέρεται σε εγκυκλοπαιδική ιστοσελίδα (σχεδόν πάντα πρόκειται για σελίδα της Βικιπαίδειας) που παραθέτει πληροφορίες για τη λέξη αυτή, η οποία είναι πάντα ένα κύριο όνομα (πρόσωπο — ιστορικό ή μυθολογικό — λαός, πόλη, χώρα, ποταμός, όρος, κλπ.)

Μεταφέρετε το δρομέα πάνω στα σημεία όπου βλέπετε τα κόκκινα αστεράκια (*) και κάνετε κλικ εκεί για να δείτε τις αντίστοιχες εγκυκλοπαιδικές σελίδες στις οποίες θα μεταφερθείτε. (Θα ανοίξουν σε ξεχωριστό παράθυρο.)

Τα κόκκινα αστεράκια ρυθμίζονται και αλλάζουν μορφή και/ή χρώμα (ή παύουν να εμφανίζονται) από το εικονίδιο των ρυθμίσεων του προγράμματος ( ) ανάλογα με τις προτιμήσεις του αναγνώστη.

Όταν ο δρομέας πλησιάσει σε κάποια από τα αστεράκια που αντιστοιχούν σε λέξεις γεωγραφικών τοπωνυμίων (όπως αυτό μετά τη λέξη “Φοίνικας”), τότε παίρνει την παρακάτω μορφή:

όπως φαίνεται στην εικόνα, αριστερά. Κάνοντας δεξί κλικ στο αστεράκι με το δρομέα αυτόν, το πρόγραμμα ανοίγει ένα καινούργιο παράθυρο με το χάρτη όπου φαίνεται το γεωγραφικό τοπωνύμιο (χώρα, λαός, πόλη, όρος, λίμνη, ποταμός, θάλασσα, κλπ.). Το αριστερό κλικ στο ίδιο αστεράκι θα δώσει την εγκυκλοπαιδική ιστοσελίδα, όπως περιγράφηκε παραπάνω. Η διαφορά με το δεξί κλικ είναι οτι ο χάρτης δεν φορτώνεται από το Διαδίκτυο, αλλά τοπικά από τον υπολογιστή, άρα είναι πάντα διαθέσιμος, ακόμη και με κακή ή ανύπαρκτη διαδικτυακή σύνδεση.

Μεταφέρετε το δρομέα πάνω στα κόκκινα αστεράκια (*) γεωγραφικών τοπωνυμίων, και κάντε κλικ (αριστερό εδώ, εφόσον πρόκειται για ιστοσελίδα, αλλά δεξί κλικ στο πρόγραμμα). Ο χάρτης θα ανοίξει σε άλλο παράθυρο. Παράδειγμα για το “Φοίνικας” δίνεται παρακάτω:

Ο χάρτης στ’ αριστερά δείχνει την τοποθεσία της Φοινίκης, χώρας των αρχαίων Φοινίκων. Ανοίγει σε ξεχωριστό παράθυρο με δεξί κλικ στο αστεράκι της λέξης “Φοίνικας”, στο αρχαίο κείμενο.

Σε μελλοντικές εκδόσεις προβλέπεται να μπορεί ο αναγνώστης να μεταφερθεί σε χάρτες σχετιζόμενους με τον παρουσιαζόμενο (π.χ. κάνοντας κλικ επάνω στο χάρτη), όπως και σε μια σελίδα-ευρετήριο όλων των χαρτών.

Μερικές φορές αναφέρεται κάτι στο αρχαίο κείμενο που η απλή μετάφρασή του δεν μπορεί να διευκρινίσει. Αυτό συμβαίνει όταν ο αρχαίος συγγραφέας υποθέτει, εκ μέρους του αναγνώστη, γνώση κάποιας συνήθειας, ή πολιτισμικής πληροφορίας που ήταν μεν γνωστότατη στην αρχαιότητα, αλλά χάθηκε με το πέρασμα των αιώνων. Επίσης, είτε δεν υπάρχει εγκυκλοπαιδική ιστοσελίδα για το θέμα αυτό, είτε αυτό για το οποίο πρέπει να γίνει παραπομπή δεν είναι μιά λέξη αλλά δύο, ή και ολόκληρη φράση. Στην περίπτωση αυτή υπογραμμίζεται με διαφορετικό τρόπο η λέξη ή φράση, οπότε φέρνοντας το δρομέα εκεί και κάνοντας κλικ δεν φορτώνεται ολόκληρη ιστοσελίδα, αλλά αναφύεται μια φυσαλίδα (διαφορετικού χρώματος από τις γραμματικές) που περιλαμβάνει τη σχετική πληροφορία. Ένα παράδειγμα ακολουθεί:

Στην τελευταία σειρά της παραπάνω εικόνας μια φράση έχει υπογραμμιστεί με μια ροζ γραμμή, ακολουθούμενη από αστερίσκο. Κάνοντας κλικ πάνω στον αστερίσκο αναφύεται μία φυσαλίδα η οποία δίνει πληροφορίες σχετικά με τη φράση. Στο ανωτέρω παράδειγμα, ο Ηρόδοτος λέει οτι ο Αρίων, που πρωταγωνιστεί στη συγκεκριμένη ιστορία κ’ ήταν διάσημος βάρδος της εποχής, εκτέλεσε τον “Νόμον τὸν Ὄρθιον” (έναν υψίφωνο ύμνο) με τη λύρα-του.

Οι φυσαλίδες αυτές παίζουν το ρόλο υποσημειώσεων στο κείμενο. Ο αναγνώστης μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που υποδηλώνονται (παρουσία-ή-όχι υπογράμμισης, χρώμα-της, κλπ) από το εικονίδιο ρυθμίσεων του προγράμματος (βλ. άνω-δεξιά γωνία).

Μία αρχή που ακολουθούμε πιστά: «Ότι δουλεύει σωστά δεν το “διορθώνουμε”»

Μήπως αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί κάποια πολύ γνωστά προγράμματα που δουλεύουν θαυμάσια εμφανίζονται ξαφνικά σε νέες εκδόσεις οι οποίες έχουν προβλήματα και δεν λειτουργούν ομαλά όπως οι προηγούμενες; Θα σας πούμε γιατί, είναι απλό: διότι οι εταιρείες λογισμικού αισθάνονται την ανάγκη να παρουσιάζουν κάτι το νέο όλη την ώρα, ακόμη και αν το “νέο” είναι επιφανειακό, όπως νέα εικονίδια, φιγούρες που στριφογυρίζουν, και “υπηρεσίες” που κανένας δεν χρειάζεται. Συχνά ξαναγράφουν από την αρχή τα προγράμματά τους, και με την πρακτική αυτή εισάγουν προβλήματα και αβλεψίες, σε μια αέναη διαδικασία “ράβε–ξήλωνε” (που είναι προσοδοφόρα για την εταιρεία). Εμείς δεν θα το κάνουμε ποτέ αυτό. Δεν θα ξαναγράψουμε ποτέ από την αρχή τον Κλασικό Αναγνώστη με μοναδικό σκοπό να δημιουργήσουμε κάτι το φαινομενικά νέο (δηλαδή να κάνουμε “αλλαγή για την αλλαγή”). Οτιδήποτε νέο προσθέτουμε σ’ αυτό το πρόγραμμα θα είναι ουσιαστικό, και θα αφορά είτε στις λειτουργίες που περιγράφονται παραπάνω, είτε σε νέα κλασικά κείμενα.